Jeśli niedawno uczestniczyłeś w traumatycznym wydarzeniu, możesz się zastanawiać: Co to jest zespół stresu pourazowego? Oto niektóre objawy, możliwości leczenia i czynniki wyzwalające, na które należy uważać. Jeśli cierpisz na tę chorobę, powinieneś natychmiast szukać pomocy lekarskiej. W niektórych przypadkach leczenie może pomóc w złagodzeniu objawów i zapobiec wpływowi PTSD na życie. Specjaliści w dziedzinie zdrowia psychicznego mogą pomóc w identyfikacji oznak i objawów PTSD. Czym jest zespół stresu pourazowego? Czym jest PTSD?Objawy czyli diagnoza zespołu stresu pourazowegoLeczenie zespołu stresu pourazowegoZłożony zespół stresu pourazowego, a terapia poznawczo-behawioralnaPrzyczyny zespołu stresu pourazowego i bodźceZminimalizowanie ryzyka wystąpienia zespołu stresu pourazowego Czym jest zespół stresu pourazowego? Czym jest PTSD? PTSD to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się ostrym doświadczeniem traumy. Zaburzenie to występuje, gdy osoba doświadcza traumatycznego wydarzenia, które powoduje głębokie zmiany w jej nastroju i funkcjonowaniu poznawczym. W rezultacie osoba ta może mieć zniekształcone przekonania na temat siebie i innych lub może wierzyć, że to ona spowodowała traumę. Osoby te mogą mieć problemy z koncentracją i zasypianiem oraz mogą doświadczać negatywnych myśli na temat traumatycznego wydarzenia. Większość osób doświadcza objawów w ciągu dwóch do trzech tygodni od traumatycznego wydarzenia. Aby postawić diagnozę, lekarz przeprowadzi badanie fizykalne i zbierze pełny wywiad medyczny. Chociaż nie ma badań laboratoryjnych pozwalających na rozpoznanie PTSD, lekarz może zastosować inne testy, aby wykluczyć choroby fizyczne. Oprócz oceny psychologicznej, lekarz może zalecić leczenie w celu złagodzenia objawów. Ważne jest jednak, aby jak najszybciej zgłosić się do lekarza, jeśli doświadczasz silnych emocji i obawiasz się, że możesz mieć PTSD. Kobiety często czekają cztery lata na wizytę u lekarza z powodu objawów. Z kolei mężczyźni natychmiast szukają pomocy lekarskiej. U mężczyzn występuje więcej objawów niż u kobiet, w tym ponowne doświadczanie, obawy związane z pobudzeniem i unikanie pobudzenia. U mężczyzn objawy mogą wystąpić miesiące po traumatycznym wydarzeniu, natomiast u kobiet – miesiące później. Objawy różnią się w zależności od osoby, a u niektórych osób mogą wystąpić miesiące lub lata po traumatycznym wydarzeniu. Objawy czyli diagnoza zespołu stresu pourazowego Niektórzy ludzie rozwijają objawy zespołu stresu pourazowego zaraz po traumatycznym wydarzeniu, podczas gdy u innych objawy występują miesiące, lata, a nawet dekady później. Objawy są najbardziej nasilone w ciągu pierwszych kilku dni lub tygodni po traumatycznym wydarzeniu, ale mogą trwać miesiącami, latami, a nawet dziesięcioleciami. Objawy mogą być łagodne lub ciężkie i zazwyczaj są trwałe. Wiele osób doświadcza objawów we wczesnych latach młodzieńczych i dwudziestych, ale u innych stan ten może rozwijać się latami. Urazowe wydarzenie powoduje, że układ nerwowy reaguje w sposób „walcz lub uciekaj”. Reakcja „walcz lub uciekaj” zwiększa tętno, ciśnienie krwi, siłę i czas reakcji, a następnie powoli się wycisza i powraca do normalnego stanu. Jeśli jednak czynniki stresogenne są na tyle silne, że wywołują nadmierną reakcję „walcz lub uciekaj”, organizm może utknąć w tym stanie. Leczenie PTSD polega na odblokowaniu układu nerwowego, aby mógł on powrócić do normalnego stanu. Jeśli doświadczyłeś traumatycznego wydarzenia, prawdopodobnie odczuwałeś takie objawy. Traumatyczne zdarzenie zachwiało Twoim poczuciem bezpieczeństwa i zaufania, a Ty nie możesz przestać o nim myśleć. Możesz odczuwać niepokój, lęk i ogólne uczucie emocjonalnego odrętwienia. Osoby cierpiące na PTSD mogą mieć trudności z radzeniem sobie z objawami i mogą unikać określonych sytuacji lub myśli. Różne psychoterapie zespołu stresu pourazowego (PTSD) mogą pomóc osobom cierpiącym na ten zespół przezwyciężyć strach i traumę związaną z przeszłymi doświadczeniami. Jedną z takich terapii jest terapia przedłużonej ekspozycji, która jest rodzajem psychoterapii uczącej osoby cierpiące na ten zespół konfrontacji z traumatycznymi wspomnieniami w kontrolowanym środowisku. Terapia ta wymaga jednej 60-120-minutowej sesji tygodniowo przez trzy miesiące. Każda sesja rozpoczyna się od omówienia metody leczenia i wskazówek dotyczących radzenia sobie z objawami lęku. Następnie pacjenci ćwiczą wyobrażeniowe i in-vivo ekspozycje na traumę, aby nauczyć się nowych sposobów radzenia sobie ze wspomnieniami i uczuciami. Kilka leków przeciwdepresyjnych może również pomóc w leczeniu objawów związanych z PTSD, w tym lęku i depresji. Leki te powinny być stosowane wyłącznie pod nadzorem specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego. Leki te, choć nie są powszechnie zalecane dla pojedynczych osób, są bardzo skuteczne w przypadku niewielkiej mniejszości osób z PTSD. Mimo że nie ma sprawdzonych sposobów zapobiegania PTSD, wiele osób uważa je za pomocne i dzięki nim może w pełni powrócić do zdrowia. Chociaż nie ma powszechnie akceptowanej metody leczenia PTSD, niektóre leki przeciwdepresyjne wykazały obiecujące wyniki w badaniach naukowych. Leki te zakłócają działanie substancji chemicznych w mózgu, które przyczyniają się do wystąpienia objawów. Pierwszym krokiem w ustaleniu, czy cierpisz na PTSD, jest rozpoznanie swoich objawów. Terapeuta może dostarczyć materiały pisemne i polecane strony internetowe. Podczas spotkania najlepiej zadawać pytania dotyczące traumatycznego wydarzenia, którego doświadczyłeś. Należy poinformować terapeutę o tym, że boimy się pewnych miejsc, ludzi lub sytuacji. Inne objawy PTSD to trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji z innymi, myśli o samookaleczeniu lub nadużywanie alkoholu. Złożony zespół stresu pourazowego, a terapia poznawczo-behawioralna Objawy PTSD mogą być trudne do opanowania, ale najlepszym sposobem radzenia sobie z nimi jest zidentyfikowanie czynników wyzwalających. Objawy PTSD mogą być wywoływane przez wiele rzeczy, w tym przedmioty, zapachy i sceny z traumy. Pacjent może także odczuwać niepokój lub lęk, gdy wraca do miejsca zdarzenia lub widzi coś, co przypomina mu o traumatycznym przeżyciu. Inne czynniki wyzwalające to dotykanie części ciała, ból, a nawet widok innej, podobnej traumy. Osoby, które doświadczyły traumatycznego wydarzenia, mogą doświadczać zmian nastroju, zniekształconych przekonań na temat siebie lub innych oraz braku pozytywnych emocji. Zmiany te mogą prowadzić do wielu problemów ze zdrowiem psychicznym. Mogą także prowadzić do prób samookaleczenia i samobójstwa. Osoby cierpiące na PTSD często nie czują potrzeby szukania pomocy lekarskiej ani przyznawania się do tego, że cierpią na zaburzenia psychiczne. Ważne jest jednak podjęcie leczenia, aby nauczyć się, jak radzić sobie z objawami i zmniejszyć ryzyko dalszych szkód. Po zdiagnozowaniu PTSD należy zidentyfikować czynniki wyzwalające. Mogą one być widoczne lub ukryte. Pacjent może nie zdawać sobie sprawy ze swoich czynników wyzwalających, dopóki nie doświadczy objawów. W większości przypadków przyczyną objawów jest jednak traumatyczne wydarzenie. Częstym czynnikiem wyzwalającym jest poczucie zagrożenia. Aby pomóc w radzeniu sobie z objawami , należy udać się na terapię do terapeuty. Może on pomóc w identyfikacji czynników wyzwalających i opracowaniu mechanizmów radzenia sobie z nimi. W tym wypadku może pomóc jedynie terapia PTSD. Przyczyny zespołu stresu pourazowego i bodźce Objawy obejmują silny niepokój, uporczywe koszmary senne i natrętne wspomnienia traumatycznego wydarzenia. Inne częste objawy to trudności ze snem, drażliwość i ciągłe zamartwianie się. Chociaż objawy różnią się znacznie w zależności od osoby, istnieją pewne wspólne schematy, które występują u wielu osób. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o objawach i sposobach ich rozpoznawania. Poniżej wymieniono kilka najczęstszych z nich. PTSD – przyczyny. W różnych badaniach sugeruje się, że u różnych osób PTSD występuje w różnym stopniu. Może to wynikać z faktu, że różne grupy w różny sposób przeżywają traumatyczne wydarzenia. Dlatego bardzo ważne jest porównywanie wyników badań przeprowadzonych wśród laików z wynikami badań przeprowadzonych wśród pacjentów klinicznych. Mimo to częstość występowania PTSD (Posttraumatic Stress Disorder) jest bardzo wysoka i może utrzymywać się przez lata, a nawet dziesięciolecia po wystąpieniu traumatycznego wydarzenia. Nie jest do końca jasne, co powoduje PTSD u niektórych osób, ale badania te są nadal konieczne, aby lepiej zrozumieć objawy i przyczyny PTSD. W niektórych przypadkach w grę wchodzi płeć. Na przykład kobiety częściej niż mężczyźni są narażone na przemoc, co może zwiększać ryzyko wystąpienia u nich PTSD. Ponadto naukowcy badają, czy płeć może mieć wpływ na odporność danej osoby. Czynniki te mogą pomóc w wyjściu z PTSD. Choć nie w każdym przypadku możliwe jest ustalenie przyczyny PTSD, szybkie podjęcie leczenia jest niezbędne, aby zapobiec pogorszeniu się objawów. Leczenie zazwyczaj obejmuje psychoterapię, poradnictwo lub leki. Opcje te będą dostosowane do potrzeb każdej osoby. Przyczyną może być wypadek samochodowy, klęska żywiołowa czy też śmierć bliskiej osoby i napaść. Często na PTSD cierpią weterani wojskowi, mają oni zaburzenia snu oraz tak zwane flashbacki (przebłyski) trudnych chwil. Jest to jedno z zaburzeń lękowych. Psychiatria zna bardzo dużo takich przypadków. Zminimalizowanie ryzyka wystąpienia zespołu stresu pourazowego Zapobieganie zespołowi stresu pourazowego (PTSD) należy rozpocząć jak najwcześniej. Objawy i czynniki ryzyka wystąpienia tego zaburzenia nie są dobrze poznane, ale istnieją dowody na to, że pewne czynniki wiążą się z większym ryzykiem. Do urazów psychicznych zalicza się przemoc interpersonalną, wykorzystywanie seksualne, walkę i traumę wojskową, katastrofy naturalne i zdarzenia związane z przestępczością. Inne źródła PTSD to bycie świadkiem traumatycznych wydarzeń, osoby ubiegające się o azyl i uchodźcy. Bez względu na swoje znaczenie, zapobieganie PTSD jest głównym tematem badań od dziesięcioleci. Chociaż często zaleca się wczesne interwencje w celu zapobiegania PTSD, nie są one tak skuteczne w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia tego zaburzenia. Co więcej, mogą one przynieść więcej szkody niż pożytku. Mimo to są one szeroko stosowane i budzą kontrowersje nawet w samej dziedzinie PTSD. Co więcej, choć intuicyjnie wydają się korzystne, brak badań i dowodów sugeruje, że mogą być szkodliwe. Niewiele jest dowodów na poparcie stosowania wczesnych interwencji w celu zapobiegania PTSD. Mimo to APA zaleca psychoedukację i prowadzenie spraw osób, które doznały traumy, oraz zachęca do stałej opieki nad nimi. Ponadto na skuteczność interwencji może wpływać charakterystyka grupy. Ostatecznie zapobieganie PTSD powinno dotyczyć czynników ryzyka występujących u danej osoby. Jeśli interwencje okażą się skuteczne, powinny być oferowane na wczesnym etapie. Muszą być one jednak prowadzone wcześnie i często.

Większość Ukraińców może mieć problemy psychiczne związane z wojną w Ukrainie. Jak im pomóc? Zdaniem psychiatry, Agnieszki Popiel, to zadanie może być bardzo trudne. Głównie z powodów finansowych. Objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD) Jak pomóc osobie z PTSD? Jakie są metody leczenie PTSD? Leczenie PTSD w Polsce jest utrudnione Dlaczego leczenie PTSD jest tak ważne? Wojna w Ukrainie może wywołać problemy natury psychicznej nawet u 80 proc. populacji, która ją doświadczyła. Co więcej, u 40 proc. z nich może rozwinąć się zespół stresu pourazowego (PTSD) – uważa dr hab. Agnieszka Popiel, psychiatra z Kliniki Terapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS w Warszawie, profesor Uniwersytetu SWPS, powołując się na badania, które w ostatnim czasie pojawiły się na ten temat i dotyczyły wojny w Syrii, a także jej wpływu na stan zdrowia badań tych wynika, że wojna w Syrii wyrządziła szkody w zakresie zdrowia psychicznego aż u 80 proc. populacji. U 40 proc. cywili, którzy jej doświadczyli, wystąpił zespół stresu pourazowego. Wśród innych zaburzeń psychicznych, wymienić można depresję, zaburzenia lękowe, zaburzenia adaptacyjne, związane np. z koniecznością adaptacji do warunków w nowym kraju (w przypadku uchodźców), lub do tego, że utraciło się bliskich i trzeba się odnaleźć w nowej problemów mogą doświadczać również Ukraińcy, zarówno ci, którzy przebywają na terenie kraju ogarniętego wojną, jak i ci, którzy w niego wyjechali, pozostawiając tam swoich bliskich. Objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD)Zespół stresu pourazowego (PTSD) jest poważnym zaburzeniem natury psychicznej, mogącym wystąpić u osób, które przeżyły traumatyczne doświadczenie, takie jak wojna, atak terrorystyczny, klęska żywiołowa, poważny wypadek, gwałt czy inna brutalną napaść.– PTSD może wystąpić po wszelkiego rodzaju traumatycznych doświadczeniach, również po śmierci bliskiej osoby, a nawet po otrzymaniu wiadomości o jej śmierci – wyjaśniła dr hab. Agnieszka Popiel i dodała, że do jej kliniki już zaczęli trafiać uchodźcy z Buczy i ciągu pierwszych kilku dni po traumatycznym doświadczeniu mamy do czynienia z tzw. ostrą reakcją na stres. Mogą się wtedy pojawić poniższe objawy: olbrzymi lęk, gniew, nawracające koszmary, nadmierna czujność, pobudzenie. Jeśli te objawy utrzymują się do około miesiąca, mówi się o tzw. ostrym zaburzeniu stresowym. Jeśli dłużej, mamy do czynienia zespołem stresu pourazowego (PTSD). – W tym okresie większość osób nie potrzebuje terapii, ale głównie obecności drugiego człowieka, poczucia bezpieczeństwa. Interwencje większości psychologów w tym pierwszym czasie służą poprawie komfortu, podobnie temu służy obecność innych życzliwych osób – tłumaczy psychiatra i dodaje: – Psycholog może natomiast ocenić, czy pod wpływem ekstremalnego doświadczenia nastąpiło zaostrzenie wcześniejszych dolegliwości, takich jak depresja, psychozy, lub pojawiły się myśli samobójcze, co już wymaga interwencji specjalisty. Stąd ważna jest wiedza kliniczna psychologów pozwalająca na monitorowanie stanu osoby w pierwszych dniach i tygodniach po konfrontacji z zagrożeniem ciągu pierwszego miesiąca od doświadczenia traumy większość osób zaczyna dochodzić do siebie. Niestety u niektórych z nich może rozwinąć się zespół stresu pourazowego. Mogą na niego wskazywać objawy, takie jak nawracające wspomnienia, unikanie różnych sytuacji, zwiększona czujność, ciągłe poczucie zagrożenia. – Jeśli będą się one utrzymywać nawet po upływie miesiąca, i nie wykazują tendencji do ustępowania, to możemy mówić o zespole stresu pourazowego – uważa dr Popiel i dodaje, że podstawą rozpoznania PTSD jest to, że z powodu tych objawów obniża się jakość życia, a człowiek bardzo źle funkcjonuje. Nie jest w stanie pracować, oddala się od rodziny, od bliskich, nie je, zmienia się sposób jego funkcjonowania.– Człowiek z PTSD cały czas jest cierpiący, uwikłany w lęku, smutku, a często poczuciu winy. Jest wyczulony na wszelkie zwiastuny niebezpieczeństwa i reaguje gwałtownie (ucieczka, płacz), albo wręcz przeciwnie sprawia wrażenie zamrożonego, bez kontaktu, odrętwiałego – tłumaczy specjalistka. Jak pomóc osobie z PTSD?Zdaniem dr Popiel, PTSD może występować u większości uchodźców z Ukrainy.– W obecnej sytuacji należy zwrócić uwagę na konieczność rozważania PTSD u większości uchodźców – wojna w Ukrainie trwa od 24 lutego, choć właściwie i dla wielu od 2014 r. Często mamy do czynienia z przewlekłą i wielokrotną traumatyzacją, na którą nakładają się stresory związane ze znalezieniem się w obcym kraju, nieznajomością języka, a nawet utratą dorobku życia – tłumaczy ekspertka i dodaje, że osoba z PTSD powinna się skierować do specjalisty, czyli do psychiatry lub psychologa specjalizującego się w leczeniu traumy. Jakie są metody leczenie PTSD?W terapii zespołu stresu pourazowego stosuje się kilka sprawdzonych metod. Zalicza się do nich: terapię poznawczo-behawioralną, EMDR (Eye Movement Desentisization and Reprocessing), czyli Przetwarzanie i Odwrażliwianie za pomocą Ruchów Gałek Ocznych, farmakoterapię, przy czym leki wdraża się, gdy dwie pierwsze terapie okażą się nieskuteczne. – Farmakoterapia ma nieco mniejszą skuteczność w leczeniu PTSD. Warto ją jednak rozważyć, jeżeli pacjent nie ma możliwości skorzystania z rekomendowanych terapii – ze względu na brak dostępu do specjalistów, czy jeśli nie może odbyć terapii w języku ojczystym (lub chociażby przy pomocy tłumacza) – uważa dr Popiel i dodaje: – Przeważnie lekami pierwszego wyboru są leki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny, lub serotoniny i noradrenaliny. Dopiero gdy one nie działają, dołącza się inne leki. Leczenie PTSD w Polsce jest utrudnioneZdaniem prof. Popiel, w Polsce nie ma zbyt wielu psychoterapeutów, którzy specjalizują się w leczeniu osób z PTSD. Co może znaczenie utrudniać leczenie osób z PTSD, zwłaszcza że problem ten może dotyczyć nawet kilkuset tysięcy osób przybyłych do nas z Ukrainy.– Stan psychiatrii w Polsce jest obecnie bardzo zły – uważa prof. Popiel, i dodaje: – Jest to dziedzina bardzo niedofinansowana. Psychoterapia jest wskazywana jako leczenie pierwszego wyboru, ale niestety jest kosztowna, ponieważ w większości nie jest refundowana przez NFZ, co oznacza, że większość specjalistów pracuje poza publiczną opieką osób z traumą jest kosztowna, bo składa się z reguły z około 12-20 sesji po 1,5 godziny raz w tygodniu.– Jeżeli 40 proc. uchodźców miałoby mieć PTSD, ale nawet gdyby to było 20 proc. z 3 mln, które dotarły do Polski, to łącznie byłoby to dodatkowo (bo przecież cały czas są w Polsce pacjenci z PTSD z powodu wypadków, gwałtów i napaści) 600 tys. osób wymagających leczenia w Polsce. W naszej klinice zastanawiamy się jak zdobyć środki na leczenie tych ludzi, ale co będzie jeśli się to nie uda? – zastanawia się prof. Popiel, i dodaje, że bardzo ważne jest zwiększenie nakładów na psychiatrię oraz zmiany organizacyjne, zwiększenie dostępności specjalistycznej psychoterapii, szkolenia w jej prowadzaniu, ale także uczulenie lekarzy rodzinnych i psychiatrów na diagnozę PTSD i zalecenia dotyczące farmakoterapii. Inaczej ten problem będzie nie do udźwignięcia. Dlaczego leczenie PTSD jest tak ważne?PTSD nieleczone zwiększa ryzyko samobójstw oraz uzależnień. Życie w permanentnym stresie, który towarzyszy PTSD, bardzo źle wpływa na zdrowie, zwiększa ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, chorób nie należy bagatelizować objawów PTSD, ani też akceptować traumy, myśląc, że z czasem się ułoży. Terapia może pomóc wrócić do normy, do normalnego funkcjonowania. Dlatego nie należy rezygnować, tylko trzeba szukać specjalistycznej pomocy. Źródło: PAP Joanna Morga

^{Różnica między zespołem stresu COVID a PTSD Definicja . Zespół stresu COVID jest złożonym zjawiskiem, które charakteryzuje się siecią wzajemnie powiązanych objawów, z lękiem przed niebezpieczeństwem choroby koronawirusowej 2019 (COVID-19) jako centralną cechą, łączącą się z objawami stresu traumatycznego, ksenofobią, problemami socjoekonomicznymi, poszukiwaniem otuchy i} Zespół Stresu Pourazowego znany też pod nazwą PTSD jest poczuciem zachwiania wewnętrznej równowagi, po przeżyciu traumatycznego, granicznego wydarzenia. Sytuacją, która prowadzi do takiego stanu jest każda, gdzie zagrożone zostało życie, bądź też inne żywotne potrzeby oraz wartości. Dawniej PTSD był przypisywany jedynie weteranom wojen, jednakże od jakiegoś czasu wiedza się w tym zakresie poszerzyła i psychiatrzy wiedzą, już że może on dotknąć każdego. Jakie są objawy PTSD? Osoba dotknięta PTSD zwykle przez szereg tygodni, a nawet miesięcy, czuje, że indukujące się myśli związane z wydarzeniem powodują lęk. Osoba ta może przeżywać koszmary senne, bądź też retrospekcje. Układ wegetatywny zostaje nadmiernie pobudzony co skutkuje gwałtownym łomotaniem serca, zwiększonym ciśnieniem tętniczym. Objawy pojawiają się w ciągu pół roku od zaistnienia traumatycznego wydarzenia. Złożony zespół stresu pourazowego jest wynikiem nakładających się na siebie traum, które powstają w złożony sposób. O tym jak powstaje trauma, możemy przeczytać więcej na stronie oraz kiedy zmienia się ona w PTSD. Może to przydarzyć się każdemu z nas, w najmniej oczekiwanym momencie życia. Warto zadbać o zdrowie i odwiedzić specjalistę w celu uzyskania odpowiedniej pomocy. W jaki sposób rozpoznać PTSD? Lekarze psychiatrzy określili szereg zdarzeń, które muszą się wypełnić, by móc powiedzieć, że pacjent przeżył PTSD. Po pierwsze, musi zaistnieć traumatyczne wydarzenie, Osoba taka musi być świadkiem bądź też ofiarą traumatycznych wydarzeń. Wydarzeniu temu towarzyszyły: bezsilność, lęk, przerażenie. Wydarzenie musiało przeżyte zostać w jeden ze wskazanych powyżej sposobów, w szczególnie silny sposób. Wspominanie powoduje traumę, jednakże jednostka nie jest w stanie w sposób skuteczny oderwać się od tych myśli. Sny związane z tym wydarzeniem są przerażające, niepokojące. Osoba może mieć wrażenie, że wydarzenie, które wywołało stres pourazowy, stale się powtarza. Wewnętrzne oraz zewnętrzne sygnały przypominają o tamtym wydarzeniu. Występują psychologiczne reakcje organizmu, związane z wydarzeniem, będzie to nadmierna aktywność bądź też przeciwnie, bezruch, apatia. Osoba stara się uniknąć bodźców związanych z wydarzeniem, zachodzi też nadmierne pobudzenie, mogą pojawić się wybuchy gniewu oraz nadmierna czujność. Na PTSD narażony jest każdy, gdyż życie jest nieprzewidywalne, a ekstremalne lub długotrwałe zagrożenie może przeżyć każdy. Nie istnieje jedna właściwa technika, która pozwoli na całkowite wyleczenie. Należy całkowicie zrezygnować w trakcie leczenia z alkoholu oraz z wszelkich używek, które jedynie potęgują objawy PTSD. Ważne jest wybranie techniki relaksacyjnej, która załagodzi nagłe nasilenie emocji. Czym jest PCL-C? PTSD Check List- Civilian Version to test składający się z siedemnastu pytań, opracowany przez zespół naukowców w 1994r., który po rozwiązaniu go przez pacjenta da odpowiedź, czy i jakie symptomy wykazuje osoba, która przeżyła traumę. Na każde z pytań na teście pacjent ma odpowiedzieć według pięciostopniowej skali, gdzie 1 oznacza w ogóle, natomiast pięć to bardzo często. Jeśli czujesz że Twoje samopoczucie uległo pogorszeniu a Ty doświadczyłeś jakiegoś przykrego zdarzenia w przeszłości to możesz wykonać dla siebie zespół stresu pourazowego test online. Wynik nie powinien jednak stanowić diagnozy, ale może być bodźcem skorzystania z wizytu du specjalisty i umówienia spotkania z psychologiem online. Zespół stresu pourazowego to problem, z jakim spotykają się osoby, które doświadczyły traumatycznych przejść. Mówimy o nim, gdy pokonanie wspomnień przekracza możliwości psychiczne człowieka. Czym jest zespół stresu pourazowego, jak go rozpoznać, leczyć i jak sobie z nim radzić? Ten przewodnik odpowie na te i inne ważne pytania. Zapisz się na bezpłatną konsultację psychologiczną Co to jest zespół stresu pourazowego (PTSD)? Zespół stresu pourazowego nazywany również z ang. PTSD (Posttraumatic Stress Disorder) to rodzaj lękowych zaburzeń psychicznych, które powstają na skutek skrajnie stresujących sytuacji, często w obliczu przeżywanej traumy, z którą dana osoba nie potrafi sobie poradzić. Gdy trauma przekracza ludzką umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych może pojawić się zespół stresu pourazowego. Wydarzenia, które mogą się przyczynić do powstania PTSD to różnego rodzaju wypadki, katastrofy, wojny, choroby, gwałt, przemoc psychiczna czy nagła śmierć bliskiej osoby. Wśród traumatyzujących zdarzeń prowadzących do pojawienia się zespołu stresu pourazowego u mężczyzn wymienia się: gwałt, przeżycia wojenne, porzucenie w okresie dzieciństwa czy fizyczne znęcanie doświadczone w dzieciństwie. U kobiet są to: gwałt, molestowanie seksualne, napaść i podobnie jak u mężczyzn znęcanie fizyczne doświadczone w dzieciństwie. Problem ten może dotyczyć także pewnych grup zawodowych – żołnierzy, którzy brali udział w misjach czy korespondentów wojennych. Czasami mówi się, że „czas leczy rany” lub „co cię nie zabije, to cię wzmocni” i rzeczywiście każdy z nas ma moc samouzdrawiania swojego umysłu. Powrót do dobrostanu psychicznego zazwyczaj wygląda czasowo podobnie jak powrót do sprawności po urazach fizycznych. Trudne wydarzenia mogą nas wzmocnić, ale również mogą mieć drastyczne skutki dla naszej psychiki. Jednym z nich może być zespół stresu pourazowego. Jak rozpoznać PTSD, czyli objawy zespołu stresu pourazowego PTSD nie zawsze pojawia się bezpośrednio po traumatycznym zajściu, czasami objawy pojawiają się po okresie tzw. uśpienia, czyli po kilku tygodniach, miesiącach, a nawet latach. Wśród objawów charakterystycznych dla PTSD wyróżnia się trzy grupy. 1. Powracające wspomnienia Powracające wspomnienia z traumatycznego zajścia lub tzw. przebłyski, czyli sceny z zaistniałej sytuacji, które dają odczucie, jakby wydarzały się ponownie, koszmary senne związane z przeżytą traumą. 2. Unikanie miejsc, osób, sytuacji przypominających o traumatycznym wydarzeniu Osoba zgwałcona może mieć lęk przed kontaktami seksualnymi, wyolbrzymione reakcje lękowe czy trudności w tworzeniu bliższej relacji z partnerem, a także amnezję dotyczącą niektórych faktów związanych z traumatycznym wydarzeniem. Unikanie jest typowym sposobem radzenia sobie z lękiem, który powoduje, że poziom lęku spada, niestety spada również samoocena. Unikanie prowadzi do tego, że chory nie próbuje przepracować swoich lęków, a tym samym pokonać ich. Usilne wypieranie myśli powoduje, że często wracają one z jeszcze większą siłą i krążą wokół traumatycznego wydarzenia. Zamiast żyć dalej chory tkwi w przeszłości zablokowany trudnymi wspomnieniami i nie potrafi od nich uciec. Lęk przed sytuacją, która przywołuje przykre wspomnienia powoduje także, że zachowujemy się inaczej niż zwykle, nie zawsze tak jakbyśmy tego chcieli. Bywa, że lęk ten jest paraliżujący, obezwładniający. 3. Przewlekłe objawy fizjologiczne Zaliczamy do nich: nadpobudliwość, drażliwość, bezsenność lub zbyt długie spanie, duże napięcie spowodowane nieustannym lękiem, poczucie zmęczenia i wyczerpania, izolacja, bezradność. Inne objawy Jednym z objawów zespołu stresu pourazowego może być również depresja czy skłonność do nadużywania substancji psychoaktywnych, które pomagają odciąć się od emocji lub stłumić je. Mogą pojawiać się również myśli samobójcze. Osoby z PTSD żyją przeszłością z czarną wizją przyszłości. Nie wierzą, że może je jeszcze spotkać coś dobrego z czego będą potrafiły się cieszyć. Chorzy z zespołem stresu pourazowego bywają drażliwi, mogą mieć częste wybuchy gniewu czy trudności z koncentracją doświadczają również innych – społecznych konsekwencji swojej choroby. Przekładają się one na kłopoty w pracy czy w związkach rodzinnych. Osoby z PTSD często zostają bezrobotne, doświadczają rozpadu rodziny, mają problemy z kontaktami interpersonalnymi, ponieważ nie znajdują zrozumienia wśród bliskich, którzy nie przeżyli tego, co oni. Często powstaje w nich negatywne postrzeganie świata, które zaburza prawidłowe funkcjonowanie. Tracą poczucie bezpieczeństwa, wiarę w świat i ludzi, jak również wiarę we własne siły, możliwości i umiejętności. Tym samym u chorego kształtuje się negatywne podejście do życia. Jednym ze sposobów, który pozwala im uniknąć przykrych wspomnień jest również chłód i obojętność wobec innych ludzi czy nie okazywanie uczuć. Osoby z zespołem stresu pourazowego mogą czuć się wyobcowane, unikać wykonywania istotnych czynności czy mieć poczucie tzw. zamkniętej przyszłości. Zespół stresu pourazowego często ma charakter zmienny, co oznacza, że symptomy mogą okresowo nasilać się lub łagodzić. W większości przypadków objawy ustępują lub łagodnieją w ciągu roku po przeżyciu, gdy się tak nie dzieje i PTSD utrzymuje się przez kilka lat, może to prowadzić do trwałych zmian w osobowości. Zdarza się również tak, że łagodne objawy pozostają na całe życie. Niektóre objawy zespołu stresu pourazowego mogą być podobne do tych, których doświadczamy jako zwykłą reakcję na stres. Kryterium odróżniającym jest tu czas. Zespół stresu pourazowego (PTSD) trwa znacznie dłużej (objawy utrzymują się minimum miesiąc) i nie zawsze pojawiają się bezpośrednio po zaistniałej sytuacji. Ile osób cierpni na zespół stresu pourazowego (PTSD)? Zespół stresu pourazowego (PTSD) rozwija się u 10-20% osób po traumatycznym przeżyciu, a jej prawdopodobieństwo rośnie wraz z ciężkością przeżyć związanych z traumą. W około 30% przypadków osób nie leczonych objawy ustępują samoistnie. W około 40% przypadków utrzymują się objawy łagodne, w ok. 20% o umiarkowanym nasileniu, a u około 10% objawy nie łagodnieją lub nasilają się z upływem czasu. Zespół stresu pourazowego znacznie częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Należy pamiętać o tym, że im dłużej PTSD trwa, tym większe prawdopodobieństwo, że nie minie samoistnie. Dlatego ważna jest wczesna interwencja. Objawy nerwicy Czynniki sprzyjające zachorowaniu U znacznej części osób, które doświadczyły ciężkiego przeżycia, zespół stresu pourazowego (PTSD) nie wystąpi. Są jednak pewne czynniki, które sprzyjają powstawaniu PTSD. Na jego wystąpienie szczególnie narażone są osoby, które: podczas traumatycznego zajścia doświadczyły silnych obrażeń ciała,doświadczyły ataku paniki,mają traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa,nie mają wsparcia ze strony najbliższych osób,miały wcześniejsze zaburzenia psychiczne,mają uwarunkowania genetyczne,są w młodym wieku. Metody leczenia Nie ma jednego skutecznego sposobu leczenia PTSD. Z badań wynika, że najlepsze efekty uzyskuje się poprzez terapię poznawczo-behawioralną opartą głównie na rozmowie z pacjentem, w której wykorzystuje się różne techniki. Celem tej metody jest zmiana zachowania pacjenta, aby przestał on unikać kontaktu z sytuacjami, miejscami, bodźcami, które przywołują traumatyczne wydarzenia. Dla skuteczności terapii nie bez znaczenia jest czas, jaki minął od momentu traumatycznego wydarzenia. Ważne jest, aby pacjent zgłosił się na terapię przed upływem 2 lat od zdarzenia, wtedy może dać ona najlepsze efekty. Po tym czasie może dojść do trwałych zmian osobowości, co czasami uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Terapię poprzedza psychologiczna i psychiatryczna diagnoza, aby rozpoznać czy pojawiające się zaburzenia są efektem PTSD. Terapeuta ustala, co jest problemem, jakie są reakcje pacjenta, jak postrzega on samego siebie i jakie myśli towarzyszą jego lękom. Gdy zespołowi stresu pourazowego towarzyszy depresja wówczas leczenie trzeba ukierunkować również na nią. Depresji z kolei może towarzyszyć fobia społeczna czy skłonność do sięgania po substancje psychoaktywne, co może być dla chorego jednym ze swoistych sposobów na samoleczenie czy też formą „znieczulenia”. Rodzaje terapii Wśród stosowanych form terapii wyróżniamy – Terapię ekspozycyjną, która jest jedną z technik terapii behawioralnej. Polega ona na poddawaniu pacjenta konfrontacji z traumatycznym bodźcem przy wsparciu specjalisty. Odbywa się to stopniowo, aż do momentu, gdy lęk ustąpi. Pacjent ma zapewnione bezpieczne i kontrolowane środowisko. – Inną stosowaną metodą jest EMDR, czyli „odwrażliwianie i przetwarzanie za pomocą ruchów gałek ocznych”. Twórczyni tej metody Francine Shapiro odkryła, że szybkie i powtarzające się ruchy gałek ocznych wpływają znacząco na obniżenie poziomu lęku u osób, które przeżyły bardzo silny stres. Czasem stosuje się inny rodzaj dwustronnej stymulacji, jak np. koncentracja na stukaniu palcami. Śledzenie oczyma ruchów ręki powoduje naprzemienną stymulację obu półkul mózgu. Przyjmuje się, że EMDR działa dzięki naprzemiennej stymulacji. Emocje przetwarzane są przede wszystkim w prawej półkuli, a logiczne związki oraz język w lewej. Podczas traumatycznego przeżycia następuje blokada emocji, ich przewodzenia i przetwarzania. Dzięki naprzemiennej stymulacji EMDR wspomaga przewodzenie i przetwarzanie emocji w mózgu. Celem tej metody jest zmiana sposobu myślenia o traumatycznym wspomnieniu i zmiana napięcia emocjonalnego, jakie ono wywołuje. Ludziom, którzy doświadczyli traumy, brakuje często słów, żeby adekwatnie wyrazić swoje uczucia i przeżycia. Zazwyczaj centrum mowy jest u nich mało aktywne. Po sesji EMDR wzrasta wyraźnie aktywność tych rejonów mózgu i wielu pacjentów potrafi po raz pierwszy znaleźć adekwatne słowa, aby otworzyć się i opowiedzieć o tym, co przeżyli. – Odczulanie pacjenta to kolejna wykorzystywana metoda, która polega na wprowadzeniu go w stan relaksacji i skonfrontowaniu z bodźcem wywołującym lęk. Najlepsze sposoby na lęk przed pracą Podczas terapii pacjenci często pracują również sami w domu, w codziennym życiu stawiają czoła swoim lękom i w ten sposób weryfikują swoje negatywne przekonania. Farmakoterapia Czasem do walki z zespołem stresu pourazowego wykorzystywana jest również farmakoterapia, jako leczenie uzupełniające, które ma pomóc zwalczyć niektóre objawy. Zazwyczaj wykorzystuje się leki przeciwdepresyjne, które mają działanie przeciwlękowe i poprawiające nastrój, czasem leki nasenne lub rzadziej przeciwpadaczkowe. Jednak stosowanie leków syntetycznych może mieć wiele skutków ubocznych i potrafi przynosić więcej szkody niż korzyści. Leki te bywają uzależniające i mogą wchodzić w interakcje z innymi przyjmowanymi medykamentami, a ich dłuższe stosowanie może obciążać organizm. Łagodniejszą postacią leków są leki ziołowe. Znajdziemy wśród nich: – korzeń kozłka lekarskiego, który najlepiej zażywać przed snem, gdyż osłabia on koncentrację, – walerianę, która może działać przeciwlękowo i przeciwdepresyjnie, – melisę lekarską, która pomaga wyciszyć się i rozluźnić, – ziele męczennicy cielistej, które ma działanie uspokajające, – szyszki chmielu zwyczajnego działają uspokajająco i nasennie, – kwiat lawendy lekarskiej również ma działanie uspokajające, tonizujące i sprawdza się przy zaburzeniach lękowych, – kwiatostan lipy ma między innymi działanie relaksacyjne, – ziele serdecznika wykazuje działanie relaksujące i przeciwlękowe, – ziele dziurawca oprócz wspomagania w trawieniu, ma działanie przeciwdepresyjne i stosowane jest jako lek na nerwicę. Pamiętajmy, że choć leki ziołowe są bezpieczniejsze, również zaleca się ostrożne ich zażywanie i informowanie lekarza o ich stosowaniu, gdyż mogą one wchodzić w interakcje z innymi medykamentami. Zioła na nerwicę – praktyczny przegląd Jak sobie pomóc samemu? Wsparcie W walce ze skutkami stresu pourazowego ogromną rolę odgrywa wsparcie bliskich osób. Niestety często trudno nam unieść własne problemy, dlatego zdarza się, że znajomi odsuwają się od osób z PTSD ponieważ nie potrafią lub nie wiedzą jak mogą im pomóc. Osoby żyjące w otoczeniu chorych na zespół stresu pourazowego lub rodzina również mogą mieć trudność z uniesieniem skutków przeżytej traumy. Wielu z nich nie potrafi pomóc choremu, choć rodzina i jej wsparcie może odegrać ogromną rolę w terapii chorego z zespołem stresu pourazowego i walce ze skutkami traumy. Aby nie doszło do izolacji od przyjaciół i rodziny może ona poprosić ich, aby nie poruszali tematu, nie okazywali przesadnego współczucia, nie roztrząsali całej sytuacji. Pocieszanie również nie jest najlepszym sposobem komunikacji, warto odczytywać sygnały, które wysyła osoba z PTSD i odpowiadać na jej potrzeby, gdy np. chce rozmawiać lub potrzebuje czasu, aby przeżyć swoistą żałobę. Relaksacja Walcząc z zespołem stresu pourazowego warto poznać różne techniki relaksacyjne, gdyż one najlepiej pokonują stres i pomagają w pokonywaniu złych myśli. Dzięki relaksowi mózg może zostać wprowadzony w stan świadomego wyłączenia aktywności myślenia. Najlepsze techniki i ćwiczenia relaksacyjne Aktywność fizyczna W walce z PTSD ogromną rolę może odegrać aktywność fizyczna, która podobnie jak relaksacja pomaga zredukować stres, oderwać myśli i rozluźnić organizm. Długotrwały stres pogarsza nasze samopoczucie i odporność, a ruch, zwłaszcza na świeżym powietrzu, pomaga w poprawie naszego funkcjonowania. Jak pokonać lęk? Gdzie szukać pomocy? Wiele osób nie wie, że istnieje coś takiego jak zespół stresu pourazowego i nie szuka pomocy, a swoje problemy wiąże z pogarszającym się stanem zdrowia fizycznego lub psychicznego. PTSD bywa również traktowana przez pacjentów jako choroba wstydliwa, dlatego też wielu z nich nie zgłasza się do lekarza. W tym przypadku ważne jest tzw. „uważne czekanie”, które polega na samoobserwacji. Jeśli zaczynamy się czuć lepiej bez niczyjej pomocy, a objawy powoli ustępują to zazwyczaj nie jest konieczna pomoc specjalisty. Jeśli natomiast nie ma poprawy lub objawy nasilają się konieczna jest wizyta u terapeuty. Szukanie pomocy można zacząć od wizyty u lekarza rodzinnego, który skieruje nas do specjalisty lub udać się bezpośrednio do Poradni Zdrowia Psychicznego, psychiatry lub psychologa, który pomoże ocenić skalę problemu i wprowadzi odpowiednie leczenie. Wizyta u tych specjalistów nie wymaga skierowania. Często niezbędne jest tzw. przepracowanie trudnych emocji i problemów. Jak widać zespół stresu pourazowego to bardzo złożone schorzenie, które może mieć różne stopnie nasilenia i wiązać się z wieloma innymi zaburzeniami, jak choćby ze wspomnianą depresją. Dlatego tak ważna jest wczesna interwencja w sytuacji, gdy dostrzegamy, że objawy nie ustępują i nie wiemy, jak poradzić sobie bez pomocy specjalisty. Źródła Lewis i in., (2019), The epidemiology of trauma and post-traumatic stress disorder in a representative cohort of young people in England and Wales, Lancet Psychiatry; 2019; J. (2014). Posttraumatic stress disorder in adults: impact, comorbidity, risk factors, and treatment, Canadian journal of psychiatry. Revue canadienne de psychiatrie, 59(9), 460–467. X. R., Chen, Q. B., Wei, K., Tao, K. M., & Lu, Z. J. (2018). Posttraumatic stress disorder: from diagnosis to prevention, Military Medical Research, 5(1), 32. Lancaster, C. L., Teeters, J. B., Gros, D. F., & Back, S. E. (2016). Posttraumatic Stress Disorder: Overview of Evidence-Based Assessment and Treatment, Journal of clinical medicine, 5(11), 105. Strelau, J., (2002), Kwestionariusz PTSD – wersja czynnikowa (PTSD-C): konstrukcja narzędzia do diagnozy głównych wymiarów zespołu stresu pourazowego, Przegląd Psychologiczny, 2020, Tom 45, Nr 2, M., Polak, M., (2002), Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu wybranych zaburzeń lękowych: zespołu lęku napadowego i PTSD, Nowiny Psychologiczne, 2, A., Moreno-Alcázar, A., Treen, D., Cedrón, C., Colom, F., Pérez, V., & Amann, B. L. (2017). EMDR beyond PTSD: A Systematic Literature Review, Frontiers in psychology, 8, 1668. Polecane artykuły Objawy PTSD. Osoba cierpiąca na zespół stresu pourazowego przeżywa ciągle uraz na nowo w snach, przebłyskach pamięci i w rozmyślaniach, staje się obojętna na świat, unika bodźców (np. myśli, uczuć, miejsc, ludzi), które przypominają pacjentowi o urazie. Doświadcza objawów lęku i pobudzenia, które wcześniej nie

Czym jest zespół stresu pourazowego? Przyczyny i symptomy wskazujące na PSTD Leczenie zespołu stresu pourazowego Zespół stresu pourazowego – jak pomóc? Przydatne linki Czym jest zespół stresu pourazowego? Nasze życie obfituje w nieoczekiwane wydarzenia, niestety nie zawsze pozytywne. Zdarza się, że doświadczamy czegoś, co wywołuje w nas silną reakcję emocjonalną, z którą nie jesteśmy sobie w stanie samodzielnie poradzić. Może to być wypadek, katastrofa, atak terrorystyczny, okaleczenie, gwałt, pożar, diagnoza poważnej choroby, utrata sprawności czy doświadczenie molestowania. Co więcej, sami nie musimy znajdować się w zagrożeniu, a jedynie widzieć w takiej sytuacji innych – podobne reakcje może wywoływać choroba bliskiej osoby lub jej śmierć, widok wypadku komunikacyjnego czy bycie świadkiem przestępstwa. W takich momentach naturalne jest, że pojawia się silny lęk, który trwać może nawet przez dłuższy czas. Jednak u niektórych ludzi doświadczenia te wywierają tak intensywne emocje, że nie są oni w stanie ich przepracować. Odczuwają oni strach, wciąż na nowo przeżywają traumatyczną sytuację i nie są w stanie pozbyć się obrazów pojawiających się w ich głowie. Mówimy wówczas o zespole stresu pourazowego (PTSD – Post traumatic stres disorder) powstałym się w wyniku niebezpiecznego wydarzenia, które skutkuje uczuciem silnego strachu, przerażenia czy bezsilności. Zdarza się również, że na zespół stresu pourazowego cierpią osoby, które nie doświadczyły jednego konkretnego wypadku, ale przez dłuższy czas znajdowały się w sytuacji wywołującej silne emocje. PTSD często diagnozuje się u ofiar przemocy domowej i molestowania w okresie dzieciństwa, u osób, które doświadczyły niewoli bądź tortur, a także tych, którzy zmagali się z poważną chorobą lub obserwowali jej rozwój u kogoś bliskiego. Przyczyny i symptomy wskazujące na PSTD Pierwsze symptomy zespołu stresu pourazowego mogą dać o sobie znać już w kilka tygodniu po przeżyciu traumatycznego doświadczenia. Zwykle pojawiają się w przeciągu sześciu miesięcy, utrzymują się przez co najmniej cztery tygodnie i poważnie zaburzają normalne funkcjonowanie. Należą do nich głównie: mimowolne wspomnienia, powracające obrazy, tzw. flashbacki i koszmarne sny sprawiające, że człowiek na nowo przeżywa traumatyczną sytuację, mogą pojawić się odrętwienie i skrajne unikanie sytuacji przypominających o wydarzeniu (np. odmowa wsiadania do samochodu po przeżyciu wypadku, zakrywanie uszu i ucieczka w reakcji na hałas przypominający odgłos burzy czy wybuchu), stałe napięcie mięśniowe i permanentne podenerwowanie skutkujące uczuciem ciągłego trzymania się na baczności, objawy fizyczne, takie jak rozstrój żołądka, biegunka, bóle głowy, galopujące serce, trzęsące się ręce i nogi, depresja, bezsenność i ataki paniki, drażliwość, niestabilność emocjonalna, wybuchy złości, problemy z koncentracją, szukanie pomocy w stosowaniu używek i środków psychoaktywnych. Ważne! Jeśli doświadczasz powyższych objawów i podejrzewasz, że cierpisz na zespół stresu pourazowego, nie czekaj – sięgnij po pomoc specjalisty. Zgłoś się do psychologa lub psychiatry, bądź poproś o radę pedagoga lub psychologa szkolnego – podpowiedzą ci, gdzie się udać po pomoc. Może być kilka powodów, dlaczego organizm reaguje w tak intensywny sposób na przeżyte wydarzenia. Dzięki powracającym obrazom nasz umysł może lepiej zrozumieć, co się stało, i tym samym przygotować się na wypadek ponownego doświadczenia traumatycznej sytuacji. Odrętwienie i zachowania unikowe chronią organizm przez przeciążeniem emocjami, zaś utrzymujący się stan gotowości pomaga poradzić sobie w przypadku ponownego znalezienia się w niebezpieczeństwie. Na pojawienie się zespołu stresu pourazowego może także mieć wpływ wysoki poziom adrenaliny – hormonu wydzielanego wskutek silnej reakcji stresowej. Utrzymywanie się go ponad normę prowadzi do napięcia, irytacji i bezsenności oraz nie pozwala organizmowi zrelaksować się i odpocząć. Wysoki poziom adrenaliny może również wpłynąć na proces przetwarzania pamięci i skutkować powracającymi obrazami i koszmarami. Leczenie zespołu stresu pourazowego Osoba cierpiąca na zespół stresu pourazowego musi sięgnąć po specjalistyczną pomoc psychologa lub psychiatry. Podjęcie terapii pozwala zrozumieć silną zależność pomiędzy myślami, uczuciami, symptomami fizycznymi i zachowaniami. Wszystkie te czynniki wpływają na siebie, zamykając osobę cierpiącą na PTSD w samonapędzającym się cyklu. Osoba, która doświadczyła wypadku samochodowego może być atakowana powracającymi obrazami i napływem niechcianych myśli (To była moja wina. Mogłam nie prosić o podwiezienie. Dlaczego nie poszłam pieszo?). Skutkuje to pojawiającymi się emocjami (np. strachem, złością na siebie i zdenerwowaniem, poczuciew winy) i objawami fizycznymi (poceniem się, drżeniem rąk, mdłościami czy przyspieszonym biciem serca. W leczeniu najważniejsze jest przerwanie tego cyklu, poradzenie sobie z traumą i doprowadzenie przez terapeutę chorej osoby do stanu, w którym będzie mogła bez emocji myśleć o wydarzeniu, nie będą pojawiały się w jej głowie niechciane myśli i obrazy, oraz opuści ją poczucie zagrożenia. Bardzo dobrymi wynikami cieszy się stosowanie psychoterapii. Dzięki rozmowom z terapeutą, przypominaniu sobie traumatycznego wydarzenia, analizowaniu go i próbie zrozumienia, pacjent pozwala sobie poradzić z bolesnymi wspomnieniami i wrócić do normalnego życia. Często stosuje się terapię behawioralno-poznawczą (CBT), która ma na celu zidentyfikowanie negatywnych myśli i ocenę ich prawdziwości, a przez to zmianę sposobu myślenia powodującego stany lękowe. Terapeuta pomaga pacjentowi zidentyfikować te myśli, które są dla niego szkodliwe, a później ocenić, ile wspólnego mają one z rzeczywistością. Przykładowo, myśl: „Jeśli wsiądę do auta, znowu wydarzy się coś strasznego” wywołuje strach oraz prowadzi do reakcji organizmu, np. ucisku w klatce piersiowej, skurczu żołądka czy oblania się potem. Najczęściej popełniamy błędy poznawcze, które zaburzają nasz obraz rzeczywistości: generalizujemy, katastrofizujemy, skupiamy się na swoim punkcie widzenia i żywimy przekonanie, że wiemy, co myślą i czują inni. Terapeuta pomaga je uchwycić i spojrzeć na nie w krytyczny sposób. W momencie zrozumienia, skąd biorą się negatywne myśli oraz jak wpływają na nasze uczucia i reakcje organizmu, możemy pokonać nasze trudności. Często zaleca się także terapie grupowe, dzięki którym pacjent może nie tylko podzielić się swoimi doświadczeniami, ale również wysłuchać historii podobnych do jego własnej. Pozwala to na przełamanie poczucia osamotnienia i zrozumienie, w jaki sposób inni radzą sobie z bolesnymi wspomnieniami. Stosowana jest też metoda desensytyzacji i przetwarzania poprzez ruch oczu (EMDR – eye movement desensitization and reprocessing). Polega ona na terapii ruchu oczu, podczas której terapeuta pomaga pacjentowi przepracować i zrozumieć doświadczenie traumatycznego wydarzenia. Zespół stresu pourazowego – jak pomóc? Będąc blisko osoby cierpiącej na zespól stresu pourazowego, możesz wesprzeć ją w codziennym funkcjonowaniu i prowadzeniu zdrowego trybu życia. Warto zainicjować wspólne aktywności, które będą działały relaksująco – spacer, ćwiczenia sportowe, obejrzenie filmu o lekkiej tematyce czy ćwiczenia oddechowe. Pamiętaj, że osoba cierpiąca na zespół stresu pourazowego może czuć się zdenerwowana i reagować wybuchami złości lub gniewu skierowanego na osoby chcące pomóc. Nie jest to jej winą – spowodowane jest faktem, że w danym momencie nie jest w stanie poradzić sobie ze swoimi emocjami. Wykaż się cierpliwością i bądź gotów do rozmowy, kiedy będzie na to gotowa. Wysłuchaj wówczas jej historii, starając się nie przerywać i nie opowiadać o swoich doświadczeniach – skup się na wysłuchaniu przyjaciela. Koniecznie zadbaj też o to, by sięgnęła po profesjonalną pomoc i skorzystała z porady psychologa lub pedagoga. Opracowano z pomocą: Przydatne linki: Linia Wsparcia dla Osób w Kryzysie Psychicznym – 800 70 22 22 Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12 Telefon Zaufania Fundacji „Dajemy Dzieciom Siłę” – 116 111 Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci 800 100 100 „Antydepresyjny Telefon Zaufania” fundacja ITAKA – (22) 654 40 41 (porady psychiatry udzielane w każdy poniedziałek w godz. Adresy Poradni Pedagogiczno-Psychologicznych

wów stresu chronicznego, ostrego i pourazowego w kon-tekście przystosowawczej funkcji „zwykłego” stresu u dzieci wieku 3 do 12 lat, przejawiające się w zachowa-niu, objawach fizjologicznych oraz funkcjonowaniu emocjo-nalnym i poznawczym. W małych dawkach, niezależnie od wieku, stres pomaga się skupić, pozostać aktywnym,

Trauma prowadzi do PTSD, czyli zespołu stresu pourazowego Trauma prowadzi do zespołu stresu pourazowego (PTSD) / fot. Adobe Stock Blisko 30% Polek i Polaków cierpiało na PTSD w wyniku działań militarnych związanych z II Wojną Światową. Dziś przed podobnym problemem stoją mieszkańcy Ukrainy, ale też innych krajów dotkniętych wojną. Na zespół stresu pourazowego cierpią nie tylko żołnierze, ale też przebywająca w ciągłym zagrożeniu ludność cywilna, nawet ta, która jest już poza granicami agresji. Trauma spowodowana wojną Agresja wojskowa na Ukrainę niesie za sobą nie tylko poważne konsekwencje polityczne, ale przede wszystkim zsyła cierpienie na miliony osób zza naszą wschodnią granica. Życie pod ciągłą presją ostrzału, w schronach, tunelach metra i w coraz gorszej sytuacji humanitarnej, to sytuacja traumatyczna, która zostanie z tym ludźmi już na zawsze. Nie inaczej jest z tymi, którzy zdecydowali się opuścić Ukrainę. Stres przed podróżą w nieznane, strach czy w nowym miejscu znajdą bezpieczny kąt, zostawienie bliskich i obawa o ich zdrowie i życie, lęk przed tym, że nie będą mieli do czego wrócić, to tylko część mentalnych konsekwencji, która powoduje wojna i życie na uchodźstwie. – Moje serce pęka. Ale nie mogę pozwolić sobie na płacz w tej wojnie. Muszę być silna. Ja i moje dziecko jesteśmy teraz bezpieczni. Przynajmniej nie ma syren przeciwlotniczych, które budziły mnie co godzinę w Kijowie, chociaż już sprawdziłam, gdzie jest schron – napisała w mediach społecznościowych ukraińska dziennikarka Sofia Koczmar, która uciekła do Polski. Zobacz też: Jak sobie radzić z lękiem przed wojną? Pytamy psycholożkę PTSD (zespół stresu pourazowego) przechodzi na pokolenia – Historia ta pokazuje, że wystarczy kilkadziesiąt godzin w oblężonym mieście, żeby stracić poczucie bezpieczeństwa. Ludzie, którzy uciekają z terenów objętych działaniami wojennymi, są zdecydowanie bardziej narażeni na kryzysy psychiczne, w tym przede wszystkim na PTSD, czyli zespół stresu pourazowego. Warto pamiętać, że podatni są na niego cywile. Nie można zapominać również o żołnierzach i ich kondycji mentalnej, ale dla nich największe wsparcie będzie potrzebne już po zakończeniu działań wojennych. Wtedy ich dzisiejsza sprawczość zostanie zastąpiona przez obrazy wspomnień z walk – tłumaczy Karolina Borek Karolina Borek, psychoterapeutka i współzałożycielka startupu umożliwiającego internautom podjęcie indywidualnej psychoterapii bez wychodzenia z domu. Specjalizuje się w diagnozie psychologicznej, psychoterapii indywidualnej w podejściu poznawczo-behawioralnym oraz w terapii traumy metodą EMDR. Zespół stresu pourazowego – objawy Zespół stresu pourazowego objawiać może się na wiele sposobów. Wśród tych wyróżnianych przez psychologów jako najczęstsze są np. ogólny lęk, przerażenie i nieustające poczucie zagrożenia, koszmary senne i tzw. flashbacki (czyli mimowolne pojawiające się wspomnienia tragicznych wydarzeń), unikanie ludzi oraz nadmierna czujność, a nawet trwała zmiana osobowości. – Już dziś osoby bezpośrednio dotknięte działaniami wojennymi powinny zostać objęte, chociaż podstawowym wsparciem psychologicznym – zaznacza Karolina Borek. Zobacz też: Jak mieć nadzieję w obliczu wojny? PTSD – leczenie Szacuje się, że na świecie na PTSD cierpi nawet 6% populacji, który rozwija się nawet u 20% osób, które przeżyły poważny uraz i wzrasta wraz z tym, na jak ciężką traumę została narażona ofiara. Wśród napadniętych i zgwałconych kobiet wystąpienie PTSD odnotowuje się w 35% przypadków. Wśród amerykańskich weteranów wojny w Wietnamie PTSD zdiagnozowano u 30% mężczyzn i 26% kobiet. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez warszawski Uniwersytet SWPS, zespół stresu pourazowego wystąpił u około 30% osób, które przeżyły II wojnę światową w Polsce. Barierą dla skutecznych działań zapobiegawczych może być brak odpowiednio przeszkolonych psychologów – zarówno po stronie polskiej (głównie ze względu na różnicę językową), jak i ukraińskiej. Jednak jeszcze przed eskalacją agresji na Ukrainie istniała wzmożona współpraca pomiędzy polskimi jak i ukraińskimi specjalistami. Wojskowy Instytut Medyczny przeprowadzał praktyki dla psychologów i psychoterapeutów z Ukrainy, którzy poznawali metody diagnostyki i leczenia zespołu stresu pourazowego, by mogli oni dalej przekazywać wiedzę i pomagać w leczeniu wielu weteranów wojennych z terenu Ukrainy. – Nieleczony PTSD może powodować szereg innych kryzysów psychologicznych, w konsekwencji też może prowadzić do prób samobójczych. Jedyna realną pomocą, którą dziś zna nauka, jest leczenie farmakologiczne, które jest wsparte terapią. Najskuteczniejsza jest terapia poznawczo-behawioralna i terapia EMDR, które ze swojej natury głęboko sięgają do przeżyć i doświadczeń pacjenta. Skuteczna terapia pozwala na uporządkowanie traumy i umieszczeniu jej na odpowiednim miejscu w sferze emocjonalnej – podkreśla Karolina Borek, psychoterapeutka z

U wszystkich zdiagnozowano zespół stresu pourazowego (PTSD - posttraumatic stress disorder), powstały w wyniku wydarzeń, których doświadczyli lub byli świadkami na służbie. Wszystkim podawano ecstasy w dawkach od 30 mg, przez 75 do 125 mg.

Wiele osób, w tym dzieci i nastolatki, doświadczy traumatycznych wydarzeń w swoim życiu. Niektórzy badacze szacują, że aż 40% dzieci i młodzieży doświadczy w swoim życiu przynajmniej jednego traumatycznego wydarzenia. Podczas gdy większość ludzi jest w stanie wrócić do siebie po wydarzeniu po kilku dniach, tygodniach lub miesiącach, inni zmagają się z doświadczeniem i pamięcią traumy. Osoby te, w tym dzieci i nastolatki, mogą rozwinąć to, co jest znane jako PTSD, czyli zespół stresu pourazowego . Zdarzenia traumatyczne często obejmują przemoc fizyczną, wypadek, klęskę żywiołową, wojnę lub wykorzystywanie seksualne. Dzieci lub nastolatki mogły same doświadczyć tych wydarzeń lub być świadkami, jak przydarzyły się one komuś innemu. To, czy u dziecka lub nastolatka rozwinie się zespół stresu pourazowego, zależy od wielu czynników, w tym od nasilenia traumy, częstotliwości jej występowania oraz reakcji członków rodziny na to wydarzenie. Dziecko lub nastolatek z PTSD czuje, że nie jest w stanie uciec przed wpływem traumy. Starają się unikać osób lub sytuacji, które przypominają im o wydarzeniu. Czasami doświadczają wspomnień lub retrospekcji z wydarzenia lub mogą mieć koszmary o nim, które wydają się bardzo realne. Te ciągłe przypomnienia sprawiają, że codzienne życie jest prawdziwym wyzwaniem, szczególnie dla młodych ludzi, którzy mogą mieć trudności z wyrażeniem tego, co czują i doświadczają. Typowe objawy PTSD u dzieci i nastolatków Unikanie sytuacji, które sprawiają, że przypominają sobie traumatyczne wydarzenie Doświadczanie koszmarów lub wspomnień o traumie Granie w sposób, który powtarza lub przypomina traumę Działam impulsywnie lub agresywnie Częste uczucie zdenerwowania lub niepokoju Doświadczanie emocjonalnego odrętwienia Masz problem ze skupieniem się w szkole Leczenie PTSD u dzieci i nastolatków Ważne jest, aby pamiętać, że jeśli Twoje dziecko wykazuje objawy traumy, są szanse, że zmniejszą się i znikną w ciągu kilku miesięcy. Nie oznacza to jednak, że nie należy konsultować się ze specjalistą ds. zdrowia psychicznego w celu oceny i omówienia możliwości leczenia w przypadku wystąpienia objawów. PTSD można leczyć, więc nigdy nie wahaj się poprosić o pomoc i zobaczyć, co działa najlepiej. Oto kilka typowych opcji leczenia dzieci z zespołem stresu antydepresanty na odchudzanie Terapia poznawczo-behawioralna -CBT jest jedną z najczęstszych form psychoterapii, a terapeuci mogą stosować styl terapii skoncentrowany na traumie w pracy z dziećmi i dorosłymi. Terapeuta CBT skoncentrowany na traumie pomaga w identyfikacji dziecka i korygowaniu irracjonalnych lub nielogicznych myśli, jakie mogą mieć na temat samej traumy lub ludzi i sytuacji, które napotykają w życiu codziennym. CBT zazwyczaj obejmuje również psychoedukację na temat technik relaksacyjnych i radzenia sobie ze stresem. Terapia zabawą –Ten rodzaj terapii może działać szczególnie dobrze w przypadku młodszych dzieci, które mają trudności z komunikowaniem swoich reakcji na traumę i zrozumieniem tego, co się stało. Terapeuci zabaw stosują arteterapię, gry i inne interwencje, aby pomóc dziecku przetworzyć traumę i radzić sobie z życiem. Odczulanie i ponowne przetwarzanie w momencie oka– EMDR to technika, która cieszy się coraz większą popularnością wśród specjalistów od zdrowia psychicznego. Terapia obejmuje ćwiczenia kierowanego ruchu gałek ocznych, podczas gdy dziecko przypomina sobie traumatyczne wydarzenie i pracuje poprzez poznanie i reakcje emocjonalne, jakie ma na ten temat. Lek -Nie ma leków, które leczyłyby PTSD, ale czasami leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe mogą pomóc złagodzić objawy u niektórych dzieci podczas wizyty u można kłamać? Objawy PTSD często współwystępują z innymi rodzajami chorób psychicznych lub prowadzą do innych problemów z dziećmi i nastolatkami, w tym używania substancji, ryzykownych zachowań i samookaleczeń. Te problemy mogą wymagać rozwiązania podczas leczenia, aby chronić dziecko i pomóc mu w całkowitym wyzdrowieniu. Jako rodzic nie chcesz niczego poza tym, co najlepsze dla swojego dziecka. Tak więc obserwowanie, jak są zakładnikami objawów traumy, może sprawić, że poczujesz się bezsilny i nie masz pojęcia, od czego powinieneś zacząć. Najlepszym miejscem do rozpoczęcia jest słuchanie dziecka i nie ignorowanie jego objawów i zmagań. Sprzymierz się z przyjaciółmi, rodziną i profesjonalistami, którzy wspierają zarówno Ciebie, jak i Twoje dziecko. Poszukaj zasobów w szkole Twojego dziecka, gabinecie lekarskim lub lokalnym centrum społeczności, które mogą wskazać ci właściwy kierunek. Pomóż swojemu dziecku nauczyć się akceptować traumę i wyzdrowieć z tego. Pamiętaj, że PTSD można leczyć, a Twoje dziecko może mieć zdrowe ciało i umysł, wolne od objawów i w pełni kontrolować swoje przeznaczenie. Jakie kroki możesz podjąć dzisiaj, aby pomóc dziecku przezwyciężyć traumę i przejść do przyszłości?strach przed wyjściem w miejsce publiczne Ostatnia aktualizacja: Ci się spodobać: Depresja nastolatków: zalety i wady leków Co musisz wiedzieć o kokainie i cracku Jak rozmawiać z nastolatkami o seksie i molestowaniu seksualnym? Akt (serial telewizyjny): Rzucanie światła na zespół Munchausena przez Proxy Przegląd zaburzeń ze spektrum autyzmu: objawy i przyczyny Jak pomóc dzieciom z lękiem społecznym?

.

08zxirf0le.pages.dev/1

08zxirf0le.pages.dev/494

08zxirf0le.pages.dev/736

08zxirf0le.pages.dev/49

08zxirf0le.pages.dev/291

08zxirf0le.pages.dev/366

08zxirf0le.pages.dev/424

08zxirf0le.pages.dev/725

08zxirf0le.pages.dev/833

08zxirf0le.pages.dev/64

08zxirf0le.pages.dev/35

08zxirf0le.pages.dev/203

08zxirf0le.pages.dev/533

08zxirf0le.pages.dev/190

08zxirf0le.pages.dev/304

zespół stresu pourazowego test